Genderleerlingen en het persoonlijk voornaamwoord

Binnenkort is weer Paarse Vrijdag, de dag waarop de lhbti gemeenschap in onze school laat zien dat iedereen op onze school zichzelf moet kunnen en durven zijn, ook als je een andere dan de standaard seksuele of gender geaardheid hebt. Dat er nog werk te doen is blijkt wel uit het feit dat ik een leerling aansprak op het feit dat hij een vriend uitschold voor 'homo'. "Maar mevrouw, hij weet wel dat ik het niet zo bedoel, dat het vriendschappelijk bedoeld is." "Welk effect denk je dat dat heeft op het moment dat er een homo langs komt en hij jou dit woord hoort gebruiken?" Hij schrok ervan, had het zich helemaal niet gerealiseerd en beloofde beterschap.

Maar dat terzijde, want daar gaat deze blog niet over. Deze blog gaat over lastige momenten op het moment dat je niet goed raad weet met het aanspreken van genderleerlingen.

Twee jaar geleden zaten in mijn mentorklas vier genderkinderen. Ze wilden met een andere naam aangesproken worden dan hun geboortenaam. Als ik in de klas Shadow zag zitten, moest ik in de administratie naar Lisa zoeken, Kevin heette officieel Karen, Lotte wilde Thomas genoemd worden en Jeroen had zijn naam laten veranderen in Harper. Klinkt het ingewikkeld? Dat was het ook.

Twee leerlingen wilde ik complimenteren over hun werkhouding en inzet. Ik zag ze samen zitten op de gang en wilde ze al begroeten met: "Ha dames......", tot ik me realiseerde dat één van de dames een genderneutrale naam had aangenomen en de ander een jongensnaam. Toen ik met mijn mond open voor hun neus stilviel keken ze me verbaasd aan. Ik had geen idee hoe ik ze nu moest aanspreken, dus besloot ik maar meteen met de deur in huis te vallen: "Ik wil jullie even laten weten dat ik heel blij ben te zien dat jullie er goed voorstaan. Goed gedaan......" Dames, had ik er bijna aan toegevoegd, maar ik slikte het nog op tijd in. 

Shadow en Harper waren genderneutrale kinderen. Zij wisten nog niet tot welk geslacht ze behoorden. Dus klonk het in de klas: "Is Shadow er wel? Ik heb hen nog niet gezien. Komt hen later?" En in de mail naar ouders: "Graag wil ik u informeren over de voortgang van Shadow. Het is fijn te constateren dat hen de afgelopen periode flink vooruit is gegaan......." 

Klinkt ingewikkeld? Dat was het ook.

Wie heeft ooit het persoonlijk voornaamwoord ‘hen’ bedacht voor genderneutralen? Nieuwsgierig geworden ga ik op zoek naar het antwoord op deze vraag. 

Op de website van Taaladvies lees ik dat er vanuit verschillende hoeken suggesties zijn gedaan om bestaande woorden te gebruiken als non-binair verwijswoord. Zo kun je die of hen gebruiken of diegene en degene. Er zijn ook suggesties gedaan voor nieuwe woorden, maar het schijnt sowieso lastig te zijn om bestaande persoonlijke voornaamwoorden in een nieuw jasje, of nieuwe woorden in te passen in onze taal. Alles heeft zijn voor- en nadelen.

Tenslotte lees ik op Wikipedia dat bij een online verkiezing voor het non-binaire woord, georganiseerd door het Transgender Netwerk Nederland in 2016, hen (persoonlijk woornaamwoord) en hun (bezittelijk voornaamwoord) werden verkozen tot winnende voornaamwoorden, in navolging van Engels they (afgeleid: them, their).

Goed te weten dat erover nagedacht is, dat het niet zomaar in onze taal is ingeslopen zoals ik dacht en er ook naar alternatieven is gekeken. 

Maar als toch een beetje taalpurist blijf ik het ingewikkeld vinden.